Nasiona Chia – Szałwia hiszpańska (Salvia Hispanica)
Szałwia hiszpańska (Salvia hispanica), zwana powszechnie jako Nasiona Chia to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych, pochodzący z centralnej i południowej części Meksyku oraz z Gwatemali. Bardzo ceniony ze względu na swoje nasiona. Szałwia hiszpańska jest rośliną jednoroczną i osiąga 1 metr wysokości. Roślina ma długie liście do 8 centymetrów, szerokie na 5 centymetrów, które leżą naprzeciwlegle. Na szczytach pędów w okresie kwitnienia pojawiają się fioletowe lube białe kwiaty, i są zebrane w okółkach. Owoce pod postacią rozłupni zawierają owalne nasiona o długości około 2 milimetrów. Powierzchnia ich jest nakrapiana w kolorze brązowym, szarym, czarnym i białym. Historycznie, nasiona Chia służyły jako podstawowy artykuł spożywczy plemion Nahua (Azteków) w środkowym Meksyku. Obecnie prowadzi się plantacje Chia w Meksyku, Boliwii, Argentynie, Ekwadorze, Australii i Gwatemali. Cenne nasiona Chia służą do przygotowywania odżywczych napojów i żywności. Niezawierające glutenu i sodu nasiona Chia są tradycyjnie spożywane w Meksyku i południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych. W Europie powoli zyskują popularność. Natomiast w Polsce Chia stanowi konkurencję dla rodzimego siemienia lnianego ze względu na podobne wartości odżywcze.
Szałwia hiszpańska była i jest bardzo ceniona. Kronikarze jezuiccy opisują Chia jako trzecią najważniejszą dla Azteków uprawę, zaraz po fasoli i kukurydzy, a przed szarłatem. Hołd i podatek dla kapłanów i szlachty azteckiej często płacony był w nasionach Chia. Samo słowo Chia pochodzi od słowa Chian w języku nahuatl, znaczącego oleisty. Natomiast obecna nazwa meksykańskiego stanu Chiapas pochodzi od „chia” wody lub rzeki w języku nahuatl.
W czasach prekolumbijskich, nasiona Chia były składnikiem diety Azteków i Majów. Krąży mit, że starożytne cywilizacje wierzyły, że jedna łyżka chia może utrzymać wojownika przy życiu przez 1 dzień.
Surowiec leczniczy
Surowcem zielarskim są jadalne nasiona Szałwi Hiszpańskiej. Nazwa handlowa to “Nasiona Chia”. Opakowania z nasionami są dostępne głównie w sklepach interentowych. Nasiona Chia nadają się do bezpośredniego spożycia jako całe bądź zmielone.
Właściwości lecznicze
– białko 20%
– tłuszcz 34%
– błonnik pokarmowy
– olej (25 – 30%) bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3 – około 64%
– rozpuszczalny błonnik obniżający poziom cholesterolu
– przeciwnowotworowe aktyoksydanty – lignany
– znaczny poziom przeciwutleniaczy (kwas chlorogenowy i kawowy oraz flawonoidy w tym myrycetynę, kwercetynę i kemferol)
– poza tym witaminy i minerały
Zastosowanie
– wspomagają prawidłową pracę mózgu i serca
– mają działanie antyarytmiczne i obniżają poziom złego cholesterolu
– chronią jelita
– poprawiają przemianę materii
– spowalniają wchłanianie cukrów przez co mogą korzystnie wpływać również na dietę diabetyków i osób dbających o dietę
– stanowią bogate źródło kwasów omega-4 (więcej niż ryby!!!), które są niezbedne dla zdrowia mózgu
– wzmacniają zęby i kości
– uzupełniają cenne minerały: wapń, fosfor, magnez, mangan, miedź, niacynę oraz cynk
– stanowią bogate źródło błonnika
– stabilizują poziom cukru we krwi
– regulują apetyt
– zapewniają zdrowy sen
– obniżają poziom cholesterolu LDL
– obniżają ciśnienie krwi
Sposoby przygotowania
Odżywcze nasiona chia można dodawać całe lub zmielone nasiona chia do musli, jogurtu, sałatek oraz wypieków.
Napój „Chia Fresca”:
Napój “Chia Fresca” jest popularny w Meksyku oraz Ameryce Środkowej. Mieszamy 2 łyżeczki nasion chia z 250-300ml wody, następnie dodajemy sok z cytryny lub limonki oraz cukier do smaku.
http://www.rozanski.li (Medycyna dawna i współczesna – dr H.Różański – fitoterapia)
http://www.akademiawitalnosci.pl
http://www.huffingtonpost.ca