Nagietek Lekarski (Calendula officinalis)
Nagietek Lekarski to jednoroczna roślina z rodziny złożonych (astrowatych). W Polsce głównie uprawiana jako roślina ozdobna z powodu swoich pięknych kwiatów, kwitnących wszelkimi odcieniami żółtego i pomarańczowego niemal do czerwieni. Rośnie na wysokość do 50-60 cm. Jako ciekawostka można dodać, że kiedyś nagietek był uznawany za roślinę przewidującą deszcz. Jeżeli po 7 rano koszyczki są zamknięte oznacza to, że tego dnia będzie padało.
Surowiec leczniczy
Głównym elementem leczniczym są płatki kwiatowe, ale liście oraz łodygi również mają swoje zastosowanie. Pomimo, że w różnych źródłach można przeczytać, iż wszystkie ich odcienie są równowartościowe w Polsce dopuszczone są jedynie ciemno zabarwione. Kwiaty najlepiej zbierać w pełnym rozkwicie. Należy wyskubać płatki i rozłożyć w formie pojedynczej warstwy. Suszyć w cieniu, w temperaturze 30-35°C.
Właściwości lecznicze
– flawonoidy
– karotenoidy (do 3%)
– olejek lotny (0,02%)
– alkohole trójterpenowe
– glikozydy (kwasu oleanolowego)
– związki żywicowe
– śluz
– substancję goryczową
– kwas jabłkowy
– inne
Zastosowanie
Należy do roślin pomagających w bardzo wielu schorzeniach, ale również w raku i rakowatych wrzodach.
– przeciwzapalne
– antybiotyczne (zwłaszcza na bakterie ropotwórcze)
– znosi stany skurczowe w przewodzie pokarmowym
– na owrzodzenia żołądka i jelit (najlepszy w połączeniu z rumiankiem i krwawnikiem)
– obniża ciśnienie
– przyspiesza gojenie ran
– w formie obmywań/okładów szybko niszczy rzęsitka pochwowego
– łagodzi stany zapalne błon śluzowych (jamy ustnej, gardła, pochwy)
– obmywanie naparem pomaga również w zapaleniu skóry, owrzodzeniach żylakowatych, ropowicy, zastrzałach, oparzeniach, trudno gojących ranach
– w zapaleniu spojówek również pomaga obmywanie naparem z kwiatów
– oczyszcza krew, pobudza krążenie
– w żółtaczce zakaźnej i schorzeniach wątroby
– w biegunce
W formie maści bardzo dobry na:
– żylaki
– zapalenie żył
– owrzodzenia żylakowate
– przetoki
– odmroziny
– rany oparzeniowe
– wrzody piersi nawet o charakterze rakowym (rak sutka)
– grzybice stóp
– grzybice okolic pochwy
Sposoby przygotowania
Pół łyżki suszonych płatków nagietka zalać szklanką wrzątku i pozostawić na parę minut do naciągnięcia. Pić po 1/4 szklanki 3 razy dziennie. Napar można również stosować do obmywań, płukanek. Najlepszy efekt otrzymamy po dodaniu łyżki rumianku i łyżki krwawnika.
Odwar do okładów i kompresów:
Cztery łyżki płatków nagietka zalać szklanką wody i gotować przez 20 minut. Odwar odcedzić i przykładać kompres na rany, oparzenia, odmrożenia, wykwity skórne, stłuczenia, ukąszenia owadów itp. Kompres najlepiej przykryć torebką foliową.
Maść nagietkowa:
Należy przygotować cztery garście drobno pokrojonego nagietka (kwiaty, łodygi, liście) oraz 0,5kg dobrego smalcu. Do rozgrzanego smalcu dodajemy pokrojony nagietek, czekamy aż trochę poskwierczy mieszając po czym zdejmujemy z kuchenki. Uzyskaną substancję przykrywamy pokrywką i zostawiamy na jeden dzień. Następnie podgrzewamy lekko całość i przesączając przez lnianą ścierkę/gazę/bandaż do czystych naczyń.
Sok:
Umyte liście, łodygi i kwiaty wrzucamy do sokowirówki.
Treben M., Apteka Pana Boga, Warszawa 1992
Gumowska I., ziółka i my, Warszawa 1984
Galeria