Len zwyczajny (Linum usitatissimum) Siemię lniane
Len zwyczajny jest jednoroczną rośliną należącą do rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu. W Polsce jest rośliną uprawną, ale kilka gatunków rośnie dziko. Jest bardzo starą rośliną użytkową uprawianą od kilku tysięcy lat na włókno, które mimo konkurencji tworzyw sztucznych nadal jest bardzo cenione. W przemyśle wykorzystuję się każdą część tej rośliny. Len nie tylko dostarcza surowca do wyrobu tkanin. Dostarcza również cennego oleju jadalnego i przemysłowego. Olej lniany staję się coraz bardziej popularny, gdyż jest bardzo zdrowym produktem spożywczym. Powszechnie stosuje się jednak jest siemię lniane, które jest od dawna bardzo cenionym lekiem.
Pole lnu w okresie kwitnienia jest całe błękitne. Polecam wybrać się w tym czasie na wieś , bo wygląda przepięknie.
Co interesujące, olej lniany był znany już w czasach starożytności.To już wówczas doceniano lecznicze oraz odżywcze właściwości oleju lnianego, który pomagał starożytnym Grekom i Rzymianom dbać nie tylko o zdrowie, ale i o urodę.
Surowiec leczniczy
Surowcem leczniczym są nasiona lnu czyli siemię lniane, które jest spłaszczone i ma podłużny jajowaty kształt.
Łupina nasienia jest ciemna czerwonawo brunatna lub żółta, gładka, błyszcząca.
Jest surowcem śluzowym i tłuszczowym. Śluz występuje w skórce nasion.
W sklepach zielarskich i w aptekach siemię lniane sprzedawane jest po 150, 200, 250, 300 g.
Dostępny jest także olej lniany – 400, 800 g.
Właściwości lecznicze
Nasiona Lnu zawierają:
- śluzy – do 6%
- glikozyd linamarynę – ok. 1,5%,
- linamarazę – enzym (substancja niepożądana! zostaje uaktywniona po rozdrobnieniu nasion)
- olej – do 40%,
- związki białkowe – do 25%
- węglowodany – 12 %
- sitosterol – 41%
- kampesterol – 26%
- cykloartenol – 9%
- cholesterol – 2%,
- aminokwas linatyna (substancja niepożądana zawarta w niedojrzałych owocach!)
- linkafeinozyd
- lecytynę (bardzo ważny składnik odżywczy dla tkanek nerwowych naszego organizmu)
Ponadto nasiona lnu zwierają cenny cynk (19 mg/kg).
Nasiona konopi lnu mają go jeszcze wiecej, bo aż 82 mg/kg świeżej masy, a suszone maliny do 200 mg/kg.
Zastosowanie
Lecznicze działanie nasion Lnu Zwyczajnego:
Wewnętrznie (siemię lniane):
- zaparcia różnego pochodzenia (stymuluje ruchy perystaltyczne jelit, zmiękcza stolec);
- zespół jelita wrażliwego
- nieżyt żołądka i jelit
- stany zapalne jelit (działanie przeciwbakteryjne, kojące, regenerujące)
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- przerost prostaty
- nowotwór prostaty, piersi (profilaktyka, leczenie wspomagające);
- uszkodzenie błony śluzowej jelit substancjami żrącymi
- podwyższony poziom cholesterolu
- miażdżyca
- regeneracja i zwiększenie elastyczności skóry;
- profilaktyka chorób nowotworowych
Zewnętrznie (olej lniany lub rozdrobnione nasiona zarobione z wodą):
- bolesne stany zapalne skóry, czyraki, ropnie, wrzody, trądzik
- wysypka alergiczna
- świąd
- sucha, popękana skóra
- oparzenia jamy ustnej gorącymi płynami
- odleżyny
- owrzodzenia żylakowe kończyn
Nasiona lnu pogniecione i namoczone w wodzie, zażywane po łyżce rano i wieczorem, służą jako środek rozwalniający. Z nasion sporządza się też kataplazmy odmiękczające.
Największe jednak znaczenie maja wodne wyciągi z siemienia lnianego, które podaje się w stanach nieżytowych. lub zapalnych żołądka, owrzodzeniu żoładka, jelit i dwunastnicy, przy nadkwaśności, biegunce.
Dużym zainteresowaniem cieszy się obecnie olej lniany.
Stosuje się go w leczeniu niektórych egzem, oparzeń I stopnia, przewlekłej suchości skóry, pękaniu naskórka itp.
Zwykle wchodzi w skład maści, kremów, mazideł, często z azulenem, alantoiną, wchodzi też w skład preparatu Linomag.
Olej lniany można również używać w kuchni do przyrządzania potraw bądź do bezpośredniej konsumpcji.
Ma dobroczynny wpływ na włosy oraz skórę oraz układ nerwowy i krwionośny.
Sposoby przygotowania
5 – 15 g siemienia gotować w 200 ml wody 30 minut. Przecedzić, dodać łyżeczkę syropu owocowego.
Pić po pół szklanki 2 razy dziennie przy chorobie wrzodowej.
Kataplazm:
5 dag utłuczonych nasion zalać 1/2 szklanki wrzątku, wymieszać starannie, zawinąć w płótno, przykładać pod ceratkę na chore miejsce.
Olej:
Spożywać codziennie 1 łyżkę oleju lnianego na obniżenie cholesterolu.
Treben M., Apteka Pana Boga, Warszawa 1992
Gumowska I., Ziółka i my, Warszawa 1984
Internet:
www.rozanski.li(Medycyna dawna i współczesna – dr H.Różański – fitoterapia)
Galeria