Brzoza Brodawkowata (Betula verrucosa) Brzoza Omszona (Betula pubescens)
Są to drzewa należące do rodziny brzozowatych. Brzoza brodawkowata (zwisła) charakteryzuje się zwisającymi gałęziami i zazwyczaj rośnie na glebach piaszczystych. Osiąga do 30 metrów wysokości.
Brzoza omszona natomiast charakteryzuje się wzniesionymi gałęziami i porasta gleby wilgotne. Osiąga do 20 metrów wysokości i jej liście są również mniejsze.
Surowcem zielarskim są dojrzałe liście brzozy.
– Sole mineralne,
– Związki żywicowe i poliprenowe,
– Olejek lotny,
– Do 1,5% flawonoidów,
– Do 2,8% kwasu askorbinowego (witamina C),
– Do 9% garbników,
– Do 3,2% saponiny,
– Alkohole trójterpenowe.Pączki brzozy zawierają:
– Do 5,3% olejku lotnego,
– Falwonoidy,
– Związki żywicowe,
– Sole mineralne.
Surowce – jak zbierać i suszyć:
Liście – najlepiej zrywać gdy są młode i lepkie. Suszyć można je praktycznie w dowolnym zacienionym pomieszczeniu.
Pączki – zbierać wczesną wiosną gdy są nabrzmiałe. Suszyć w temperaturze 25-30°C.
Zastosowanie
– Moczopędnie,
– Napotnie (łagodnie),
– Pobudzająco na wydzielanie żółci,
– Oczyszczająco (zwiększają wydalanie w moczu jonów sodu i chloru),
– Pomocniczo przy gośćcu i dnie,
– Pomocniczo przy kamicy pęcherzowej i nerkowej,
– Pomocniczo przy schorzeniach skóry (łuszczyca, na porost włosów),
– Na niedobory witaminy C.
W leczeniu przewlekłych egzem pomocne okazują się również kąpiele z pączków brzozy.
Z brzozy uzyskuje się również sok brzozowy tzw. „oskołę”.
Sok brzozowy – działanie:
– Środek na porost włosów,
– Środek przeciw piegom,
– Leczenie kamicy nerkowej i pęcherzowej,
– Jako lek ogólnie wzmacniający organizm.
Jak wykazały badania naukowców polskich i radzieckich lecznicze zastosowanie ma również grzyb występujący na brzozie. Nazywa się Włóknouszek ukośny (Inonotus obliquus) i tworzy na pniu brzozy guzowate narośla o spękanej i czarnej powierzchni. Wyciągi z włóknouszka ukośnego pomagają przy chorobie nowotworowej wzmacniając mechanizmy obronne organizmu. Długie stosowanie wyciągu powinno zatrzymać rozwój tkanek nowotworowych i zmniejszyć ryzyko przeżutów. Więcej informacji na ten temat można uzyskać szukając informacji o rosyjskim preparacie Czaga.
Sposoby przygotowania
15-20 g suszonych owoców bzu czarnego należy zalać szklanką wody i gotować przez 20 minut.
Po zagotowaniu odcedzić i wypić. Można stosować 1-2 razy dziennie.
Wskazany przy: migrenie, bólach neuralgicznych, zapaleniu nerwu trójdzielnego i rwie kulszowej.
Napar z liści brzozy (moczopędny i napotny):
– 1 łyżkę suszonych liści zalać szklanką wrzątku i przykryć,
– Odczekać 5 minut i odcedzić,
– Pić 3-4 razy na dzień niewielkimi porcjami.
Sok z liści (na spirytusie):
– Dodać 40-50 kropli na szklankę wody,
– Pić 3-4 razy na dzień.
Napar z pączków (żółciopędny):
– 1 łyżkę pączków zalać szklanką wrzątku,
– Pić 2 razy na dzień.
Gumowska I., ziółka i my, Warszawa 1984